Guatr hastalıgı ulkemizde cok gorulur. tedavi için endokrin uzmanına basvurunuz.

Guatr boynumuzda bulunan tiroid bezinin büyümesidir.

Tiroid bezi büyümeleri yani guatr 3 şekilde olabilir:

1-Basit Guatr: Tiroid hormonları normaldir. Bez içinde nodül yoktur. Tiroid bezinde büyüme vardır. Bu nedenle buna basit guatr adı da verilir.

2-Nodüler guatr: Tiroid bezi büyür ancak bez içinde nodül dediğimiz nohut veya leblebi büyüklüğünde yumrular vardır. Nodüler guatrda tiroid hormonları normal veya artmış olabilir.

3-Dalan Guatr (Torasik veya Plonjan Guatr): Tiroid bezinin göğüs kafesi içine doğru büyümesi ve göğüs kafesi içine girmesi veya dalmasıdır.

Guatr nedenleri:

a) İyot yetmezliği
b) Selenyum yetmezliği
c) Genetik eğilim veya ailede guatr olması
d) Tiroid bezinin iltihabi hastalıkları (Hashimoto veya tiroiditler)
e) Psikiyatrik hastaların kullandığı lityum ilacı
f) Soya yağı veya fasulyesi fazla yemek (iyot yetmezliği ile beraber)
g) Tiroid hormon oluşumundaki genetik bozukluklar
h) Sigara içmek
i) Demir yetmezliğine bağlı kansızlığı olanlar
j) Gebelik (iyot yetmezliği olan bölgelerde)
k) Beyinde bulunan hipofiz bezinden aşırı TSH hormonu salgılanması

İç Guatr, Dış Guatr Nedir?

İç guatr ve dış guatr tanımı halk arasında kullanılan tanımlamalar olup tıbbi bir anlamı yoktur. Guatrın göğüs boşluğu içine girmesi belki iç guatr olarak adlandırılabilir.

Bir Bölgede İyot yetmezliği Arttıkça Guatr Sıklığı Artar:

İdrarda atılan iyot miktarı o kişinin iyot durumunu gösterir. İdrarda iyot miktarı ölçülerek iyot yetmezliğinin şiddeti anlaşılabilir. İyot yetmezliği artıkça guatr sıklığı da artmaktadır. iyot miktarına göre guatr oluşma riski şu şekilde saptanmıştır: İdrar iyodu hafif derecede yetmezlik gösteriyorsa yani 50-99 mg/dl arasında ise bunların %5-20’sinde, orta dereceli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu 20-49 mg/dl arasında ise) bunların % 20-30’unda ve şiddetli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu < 20mg/dl olması) bu kişilerin % 30’undan fazlasında guatr gelişir.

Guatrlı Kişide Ne Gibi Şikayetler Olur:

Guatrlı hastaların çoğunda herhangi bir şikayet yoktur. Guatr çok büyük olursa nefes borusu ve yemek borusuna baskı yaparak öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetler yapabilir. İyot yetmezliği aşırı ise tiroid bezi yetmezliği yani tiroid hormon salgılanmasında azlık (hipotiroidi) ve ona bağlı şikayetler olabilir. Hipotiroidi daha sonraki bölümlerde ayrı bir başlık halinde anlatılmıştır. Erken devrede ve çocuklukta yumuşak ve düz bir guatr vardır. Erişkinlerde ise her zaman guatr içinde nodüller ve kist oluşur. Tiroid hormon tetkikleri genellikle normal sınırlar içindedir. Başlangıçta guatr içinde nodül yokken yaşın artmasıyla nodüller ve kist gelişebilir. Volüm arttıkça yani guatr büyüdükçe TSH hormonunda azalma oluşur. Bu hastalarda anti-TPO antikoru kanda yüksekse o zaman guatrın Hashimoto hastalığı nedeniyle geliştiğini düşünürüz. Hashimoto hastalığı ile bilgileri daha detaylı olarak ilerdeki bölümlerde bulabilirsiniz.

Guatrlı Bir Kişide Hangi Tetkikler Yapılır?

Guatrı olan bir kişide serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikor ve tiroid ultrasonu tetkikleri yapılır. İdrar iyoduna bakılarak iyot yetmezliği olup olmadığı anlaşılır. Ayrıca kanda selenyum düzeyi ölçülerek eksiklik olup olmadığı anlaşılır. İyot yetmezliği olan bölgedeki guatrlı kişilerde radyoaktif iyot uptake testinde yükseklik, total ve serbest T4 hormonlarının normal sınırlarda veya bazen düşük, olduğu görülürken, T3 hormon düzeyleri normal veya yüksek olabilir. TSH hormon düzeyleri ise normal veya yüksek olabilir. Anti-TPO ve anti-TG antikorları iyot yetmezliğine bağlı guatrda negatif iken, Hashimoto tiroiditine bağlı guatr varsa antikorlar yüksek olarak bulunur. Şiddetli iyot yetmezliğinde ise hipotiroidizm denilen tiroid yetmezliği gelişir ki, bu durumda TSH hormonu yüksek, T3 ve T4 hormonları normal düzeyin altına düşmüştür.

Guatr Nasıl Tedavi Edilir?

Basit guatrlı bir hastada iyot yetmezliği varsa iyotlu tuz verilir ve tiroid hormonu ilaçları ile tedavisi yapılır. Bu ilaçların dozunu yaşınıza göre ve diğer hastalıklarınızın olup olmadığına göre doktorunuz ayarlar. Bu ilaçların dozunu önerilen dozda almak çok önemlidir. Fazla alırsanız zararı olabilir.

Guatrlı kişilerde selenyum eksikliği varsa selenyum verilir.

Guatr içinde nodül varsa bunların tedavi ve değerlendirmesi için nasıl bir yol izlendiği kitabın ‘’Nodüler Guatr’’ bölümünde anlatılmıştır.

Plonjan guatr dediğimiz göğüs kafesine doğru girmiş guatrlarda hormonlar normal ise ameliyat yapılır.